H Βούρμπιανη είναι ένα από τα περίφημα Μαστοροχώρια των Ιωαννίνων, χτισμένη κοντά στην κοιλάδα του Γοργοποτάμου, στις πλαγιές του Γράμμου, σε υψόμετρο 900 μέτρων και σε απόσταση 26 χιλιομέτρων από την Κόνιτσα. Το αλλοτινό κεφαλοχώρι που γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη κατά τη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα έχει σήμερα λιγοστούς κατοίκους, αλλά διατηρεί το παραδοσιακό του χρώμα.
Το χωριό ήταν γνωστό για τους χτίστες του και τους τεχνίτες ξυλογλυπτικής και αποτελούσε ένα από τα πιο περιώνυμα και πολυάριθμα μαστοροχώρια της Ηπείρου. Κατά το β΄ μισό του 19ου αιώνα, το 1854, η Βούρμπιανη ήταν πληθυσμιακά το δεύτερο μεγαλύτερο χωριό της ευρύτερης περιοχής, μετά την Κόνιτσα με 384 οικογένειες.
Από τα μέσα του 19ου αιώνα, μάλιστα, η Βούρμπιανη πρωτοστάτησε και στην εκπαίδευση, καθώς εκεί ιδρύθηκε το πρώτο σχολαρχείο-γυμνάσιο της περιοχής. Επίσης οι κάτοικοί της ίδρυσαν το 1883 τον αρχαιότερο ηπειρώτικο σύλλογο στην Αθήνα, τη Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα Βούρμπιανης αναπτύσσοντας έντονη δραστηριότητα σε πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Κατά την ύστερη Τουρκοκρατία, υπαγόταν στον καζά Λεσκοβικίου και υπέφερε, όπως και άλλοι οικισμοί της ευρύτερης περιοχής, από εκτεταμένα κρούσματα ληστειών, δολοφονιών και απαγωγών. Μετά την προσάρτηση στο ελληνικό κράτος, ο οικισμός αποτέλεσε έδρα στρατιωτικής εποπτείας της μεθορίου. Κατελήφθη από τις ιταλικές δυνάμεις κατά τις πρώτες μέρες του Ελληνοϊταλικού πολέμου αλλά απελευθερώθηκε στις 7 Νοεμβρίου του 1940. Την περίοδο 1941-1944 κάτοικοί της σκοτώθηκαν επί αλβανικού εδάφους από τις δυνάμεις Κατοχής.
Η κεντρική πλατεία της Βούρμπιανης με τον μεγάλο πλάτανο φιλοξενεί παραδοσιακά καφενεία και αποτελεί τόπο συνάντησης ντόπιων και επισκεπτών. Στα αξιοθέατα του χωριού περιλαμβάνονται το λιθόχτιστο διώροφο κτίριο του Σχολαρχείου που οικοδομήθηκε στα τέλη τη δεκαετίας του 1920 και λειτούργησε ως το 1986 ως δημοτικό, γυμνάσιο και οικοτροφείο, ο Ιερός Ναός της Παναγίας με το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 16ου αιώνα, ο Άγιος Απόστολος που χτίστηκε το 1824 και ο Άγιος Δημήτριος με τον διπλό γυναικωνίτη που χρονολογείται από το 1859.
Τα μεγάλα πανηγύρια της Βούρμπιανης γίνονται στις 20 Ιουλίου, του προφήτη-Ηλία, και στις 15 Αυγούστου της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ενώ στις 24 Οκτώβρη διοργανώνεται «Γιορτή Τσίπουρου».
Φωτό: https://www.konitsa.gr/visit/villages/45-bourmpiane