Η Λάμπεια ή Λαμπεία (Δίβρη παλιότερα) είναι ορεινό γραφικό χωριό της Ηλείας που βρίσκεται στα σύνορα με τους νομούς Αχαΐας και Αρκαδίας. Είναι χτισμένο αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 900 μ., στις πλαγιές του Λάμπειου όρους (Δίβρη) που αποτελεί κομμάτι του Ερύμανθου. Κατά την απογραφή του 2011 είχε 468 κατοίκους.
Ο περιηγητής Παυσανίας αναφέρεται στη Λάμπεια γράφοντας ότι, «Εν Λαμπεία είχε τας πηγάς ο ποταμός Ερύμανθος, ήν δε το όρος τούτο ιερόν του Πανός και μοίρα του όρους Ερυμάνθου». Στην περιοχή υπήρχε κατά την αρχαιότητα η αρχαία κώμη Λαμπεία, της οποίας ελάχιστα λείψανα έχουν βρεθεί.
Η Λάμπεια δεν γνώρισε ποτέ την έντονη παρουσία των κατακτητών λόγω του δύσβατου της περιοχής και της ορεινής τοποθεσίας της. Οι Τούρκοι προτιμούσαν για στρατηγικούς λόγους να στρατοπεδεύουν στα πεδινά του νομού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η περιοχή να μπορέσει να ανθίσει τόσο οικονομικά όσο και πνευματικά, αλλά και να προσφέρει σημαντικά στον αγώνα για την απελευθέρωση του Έθνους. Στην Επανάσταση του 1821, οι Διβριώτες συμμετείχαν σε πολλές μάχες, ενώ οι νερόμυλοι που λειτουργούσαν στο Διβριώτικο ποτάμι μετατράπηκαν σε μπαρουτόμυλους, για τις ανάγκες του Αγώνα, όπως και στη Δημητσάνα. Στη μονή Ζωοδόχου Πηγής λειτουργούσε και κρυφό σχολειό το οποίο είναι σήμερα ανοιχτό για τους επισκέπτες.
Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, η Λάμπεια χάρη στην ευνοϊκή θέση της και τη μικρή της απόσταση από μεγάλες πόλεις της Πελοποννήσου εξελίχθηκε σε σημαντικό οικονομικό, εμπορικό και πολιτισμικό κέντρο για τα γύρω χωριά και την ευρύτερη περιοχή. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι εκεί λειτούργησε το πρώτο σχολείο στην Ηλεία μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους.
Η Λάμπεια απλώνεται σε επτά ξεχωριστές γειτονιές (μαχαλάδες) και κάθε μαχαλάς έχει τη δική του εκκλησία. Ο κεντρικός δρόμος (η Αγορά) χωρίζει στα δύο τον οικισμό και εκεί βρίσκονται τα μαγαζιά, τα καφενεία, οι ταβέρνες, τα κρεοπωλεία. Έχει πετρόχτιστα διώροφα ή τριώροφα σπίτια, με κατώι, μεσιανό και ανώι, ενώ η στέγη είναι τετράριχτη με κεραμίδια. Χαρακτηριστικά είναι τα ξύλινα μπαλκόνια με πλέγμα.
Αξιοθέατα του χωριού αποτελούν η βυζαντινή εκκλησία του 12ου αιώνα, το κρυφό σχολειό, η Μονή Ζωοδόχου Πηγής ή Μονή Άνω Δίβρης, που χρονολογείται από τον 15ο αιώνα, οι βρύσες της με το πεντακάθαρο νερό. Κοντά στο χωριό βρίσκεται και το γεφύρι της «Κλομποκής», εξαίρετο δείγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής που χτίστηκε μάλλον τον 19ο αιώνα και αποτελούσε σημαντικό κόμβο επικοινωνίας γεφυρώνοντας τον ομώνυμο χείμαρρο ή «Διβριώτικο ποτάμι».
Στη Λάμπεια λειτουργεί Πνευματικό Κέντρο στο οποίο διοργανώνονται κοινωνικές, μορφωτικές, πολιτιστικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες, όπως το «Φεστιβάλ του Βουνού». Αξιοσημείωτες εκδηλώσεις είναι επίσης το «Χορευτικό Σεργιάνι» με εκδηλώσεις αφιερωμένες στους ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς και το «Αντάμωμα στα Έλατα».
Φωτό: https://www.facebook.com/Λάμπεια-Δίβρη-ΗλείαςLampia-Divri-Ilias