To Δίστομο, το χωριό που έχει συνδεθεί με μία από τις ειδεχθέστερες σφαγές αμάχων από τους Γερμανούς το 1944, βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Βοιωτίας, χτισμένο σε μία πεδιάδα ανάμεσα στα βουνά Κίρφη, Παρνασσός και Ελικώνας. Απέχει 25 χιλιόμετρα από τη Λιβαδειά και 13 χιλιόμετρα από την Αράχωβα και ανήκει στον Δήμο Διστόμου – Αράχωβας – Αντίκυρας. Κατά την απογραφή του 2011 είχε 1.589 κατοίκους.
Η ιστορία του Διστόμου ξεκινά από την αρχαιότητα, καθώς στη θέση του σημερινού χωριού βρισκόταν η αρχαία Φωκική πόλη Άμβροσσος ή Άμβρυσσος. Ο περιηγητής Παυσανίας αναφέρει στα Βοιωτικά ότι η πόλη περιβαλλόταν από διπλό τείχος. Από την πόλη διερχόταν η σχιστή οδός που συνέδεε τη Χαιρώνεια και τον κάμπο του ποταμού Κηφισού με την ιερή πόλη των Δελφών. Η Άμβρυσσος ήταν μία από τις πόλεις που κατέστρεψε ο Περσικός στρατός του Ξέρξη στο πέρασμά του από την Φωκίδα. Γκρεμίστηκε το 346 π.Χ. από τον Φίλιππο Β΄ τον Μακεδόνα κατά τον Ιερό πόλεμο, το τείχος της ξαναχτίστηκε λίγο πριν από τη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) και το 198 π.Χ. κυριεύτηκε από τους Ρωμαίους με αρχηγό τον Φλαμινίνο. Από την μαρτυρία του Παυσανία γνωρίζουμε ότι ένα μεγάλο μέρος της πεδιάδας που την περιέβαλε καλλιεργούνταν με αμπέλια και ότι φυόταν στην περιοχή ένας θάμνος που ονομαζόταν κόκκος και τον χρησιμοποιούσαν για βαφή. Από ενεπίγραφη πλάκα του 3ου αιώνα μ.Χ. μαθαίνουμε ότι στην Άμβρυσσο γίνονταν κάθε τετραετία γυμναστικοί και ιππικοί αγώνες.
Κατά την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η περιοχή δέχτηκε επιδρομές από Γότθους, Ούννους και Σλάβους. Μετά την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204 μ.Χ., κυριάρχησαν στην περιοχή οι Φράγκοι, οι Ενετοί, οι Καταλανοί και τέλος οι Τούρκοι. Είναι από τα λίγα μέρη της περιοχής που πέρασαν αδιάλειπτα στην ιστορία χωρίς ερήμωση. Υπάρχουν μαρτυρίες από Ευρωπαίους περιηγητές μεταξύ των ετών 1610 – 1895 που αναφέρονται σε αρχαία έθιμα που τηρούνταν από τους κατοίκους του Διστόμου αλλά και για το ότι μιλούσαν μόνο ελληνικά, γεγονός σπάνιο εκείνη την εποχή καθώς στην ευρύτερη περιοχή Βοιωτίας και Αττικής είχαν εισβάλλει Σλάβοι και Αλβανοί, με αποτέλεσμα να μην ομιλείται τόσο συχνά μόνο η ελληνική.
Κατά την Επανάσταση του 1821 στο Δίστομο έγιναν δύο μάχες: η πρώτη στις 9 Μαΐου 1825 και η δεύτερη τον Ιανουάριο του 1827. Επίσης κάτοικοι του Διστόμου συμμετείχαν στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913 και στη Μικρασιατική εκστρατεία 1921-1922.
Το Δίστομο έγινε ιδιαίτερα γνωστό για τη σφαγή που πραγματοποιήθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στις 10 Ιουνίου του 1944. Την ημέρα αυτή οι Γερμανοί προχώρησαν σε εκτεταμένες σφαγές αφήνοντας πίσω τους 218 νεκρούς, ανάμεσά τους και βρέφη. Η θηριωδία αυτή ξεσήκωσε παγκόσμια κατακραυγή και ακόμα και σήμερα προκαλεί συγκίνηση. Σήμερα, κοντά στην είσοδο της πόλης υπάρχει το Μουσείο Θυμάτων Ναζισμού, που παρουσιάζει την πλήρη ιστορία του τόπου μέσα από ντοκουμέντα και φωτογραφίες. Επίσης, στο λόφο Κάναλες βρίσκεται το Μαυσωλείο των θυμάτων του 1944.
Το Δίστομο έχει όμορφα αναπαλαιωμένα παλιά σπίτια με χαγιάτια, δημόσια πέτρινα κτίρια και τρεις πλακόστρωτες πλατείες. Στην πάνω πλατεία του Διστόμου βρίσκεται ο Ναός του Αγίου Νικολάου που άρχισε να χτίζεται γύρω στο 1880 και ολοκληρώθηκε το 1908. Λέγεται ότι η μικρή καμπάνα του καμπαναριού είναι δωρεά της βασίλισσας Όλγας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το σκαλιστό τέμπλο του ναού. Μία επίσκεψη αξίζει στη Μουσειακή Συλλογή Διστόμου που στεγάζεται στο παλιό δημοτικό σχολείο, που χτίστηκε το 1903. Περιλαμβάνει ευρήματα από την περιοχή του Διστόμου, τα οποία χρονολογούνται από τα προϊστορικά έως και τα ρωμαϊκά χρόνια. Η Παραλία Διστόμου και οι γύρω παραλίες προσφέρονται για μπάνιο.
Ένα τοπικό έθιμο κατά την περίοδο της Αποκριάς είναι οι περίφημοι Κουδουναραίοι, ντυμένοι με προβιές και φύλλα ελιάς, οι οποίοι βγαίνουν στους δρόμους και αλαλάζουν φέρνοντας την άνοιξη. Παλιότερα, στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου, γινόταν διαγωνισμός δύναμης στην άρση πέτρας αλλά αυτό το έθιμο έχει πια εγκαταλειφθεί.