To Παλαιοχώρι είναι ένας μεγάλος οικισμός της βορειοανατολικής Χαλκιδικής που βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Αρναία και Νεοχώρι. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο περίπου 550 μέτρων στο όρος Χολομώντας και έχει γύρω στους 1.500 κατοίκους.
Η περιοχή του χωριού πρέπει να κατοικήθηκε πριν από χιλιάδες χρόνια, καθώς έχουν βρεθεί νομίσματα, αγγεία, όστρακα και ερείπια οχυρώσεων και τάφων. Επίσης, κοντά στο Παλαιοχώρι βρίσκεται το κάστρο Νέπωσι όπου βρέθηκε πλάκα που δηλώνει ότι υπήρχε πριν από περίπου 1.000 χρόνια. Πιθανολογείται βάσει κάποιων ενδείξεων ότι το Παλαιοχώρι ήταν μία από τις 32 πόλεις της Ολυνθιακής Ομοσπονδίας η οποία καταστράφηκε το 348 π.Χ. από τον Φίλιππο Β’, ενώ εικάζεται ότι το κάστρο ήταν το μεγαλύτερο της Χαλκιδικής και η πρώτη του καταστροφή χρονολογείται στο 540 μ.Χ. από τους Ούννους.
Στα μεταγενέστερα χρόνια το Παλαιοχώρι καταγράφεται στα οθωμανικά φορολογικά κατάστιχα μεταξύ των ετών 1478-1568 με τους κατοίκους του να εμφανίζονται ως καρβουνιάρηδες του μεταλλείου των Σιδηροκαύσιων και μάλιστα να απαλλάσσονται από έκτακτη φορολογία λόγω αυτής τους της ιδιότητας. Επίσης ένα μέρος των κατοίκων καταγράφεται ως γερακάρηδες.
Το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς στην Επανάσταση του 1821 μετά την επικράτηση των Τούρκων και πολλά χρόνια αργότερα για δεύτερη φορά κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, το 1948, από τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος. Στον Μακεδονικό Αγώνα συμμετείχαν σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του Παλαιοχωρίου.
Σήμερα, το χωριό διατηρεί παραδοσιακά χαρακτηριστικά με τα παλιά αρχοντικά με ξύλινα χαγιάτια και κεραμιδένιες στέγες να στέκουν αγέρωχα στα σοκάκια. Η κεντρική πλατεία με τον αιωνόβιο πλάτανο, τα καφενεία και τα καταστήματα αποτελεί το σημείο αναφοράς για τους κατοίκους και τους επισκέπτες. Σημαντικό θρησκευτικό μνημείο είναι ο ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών με τις εξαίσιες τοιχογραφίες, τη θαυματουργή εικόνα του Ταξιάρχη Μιχαήλ που είναι δείγμα της κρητικομακεδονικής τέχνης του 16ου αιώνα, την εικόνα της Παναγίας Γοργοεπηκόου και το άγαλμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ του Μεγαλοπρεπούς στο προαύλιό του. Εντυπωσιακό αξιοθέατο είναι και το μοναστικό αρχονταρίκι της Παναγίας «χαράς των θλιβομένων» που έχει στο προαύλιό του τον ναό του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη.
Από στοιχεία του λογοτέχνη Γιάννη Αναπλιώτη και αφηγήσεις της Ανδρονίκης Κεχάεφ, κόρης του Γιώργου Ζορμπά, φαίνεται ότι ο Γιώργος Ζορμπάς από τον οποίο ο Ν. Καζαντζάκης εμπνεύστηκε τον ήρωα του μυθιστορήματός του «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» έζησε στο Παλαιοχώρι από τα 22 έως τα 44 χρόνια του.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το Παλαιοχώρι φημίζεται για τα υφαντά του, με την τέχνη να περνά από γενιά σε γενιά στις γυναίκες του χωριού. Πρωταρχικό μέλημα των κατοίκων είναι άλλωστε η διατήρηση των ηθών και εθίμων τους μέσα από διάφορες εκδηλώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ξεχωριστές μέρες είναι η παραμονή της γιορτής του Αγίου Ιωάννου στις 24 Ιουνίου με τις φωτιές στις γειτονιές του χωριού, τα πανηγύρια στη γιορτή του Αγίου Αθανασίου Αθωνίτη στις 5 Ιουλίου, της Παναγιάς Γοργοεπηκόου την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου και των Ταξιαρχών στις 8 Νοεμβρίου, τα Χριστούγεννα, η Πρωτοχρονιά και τα Φώτα με τα Κόλιντα (Κάλαντα) να ακούγονται σε όλο το χωριό, η Τσιγαριδογιορτή με άφθονα τσιγαρίδια, χοιρινά, κρασί και τσίπουρο, καθώς και η Τρίτη του Πάσχα όπου γιορτάζεται «Τ’ χαλκού τ’ αλώνι» (πήρε το όνομά του από την εξόρυξη χαλκού και μετάλλων στην ευρύτερη περιοχή) αναβιώνοντας τη διαχρονική μάχη των κατοίκων του Παλαιοχωρίου για ελευθερία. Η γιορτή για «Τ’ χαλκού τ’ αλώνι» ξεκινά με τρισάγιο στον κοιμητηριακό ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και συνεχίζεται με παραδοσιακά τραγούδια και χορό στο οποίο συμμετέχουν εκατοντάδες κάτοικοι και επισκέπτες.