Χωριό και κοινότητα της επαρχίας Αποκορώνου. Συνδέεται με τα Χανιά με ασφαλτόστρωτο δρόμο 32χλμ. Είναι κτισμένο σε κατάφυτο τοπίο και σε υψόμετρο 240μ. Ο πληθυσμός του χωριού είναι 250 κάτοικοι.
Τα κύρια προϊόντα του χωριού είναι ελιές, κρασί, λίγες πατάτες, χαρούπια, δαφνόλαδο – γνωστό στην Κρήτη σαν καραμπάσι – και πολλά κτηνοτροφικά προϊόντα.
Το όνομα του χωριού προέρχεται από ένα δέντρο που λέγεται Τζιτζιφιά, ωριμάζει το Σεπτέμβριο και οι καρποί της μοιάζουν με κεράσια. Κατ’ άλλους, το φυτό γράφεται τζιτζυφιά (ζίζυφος), γι’ αυτό γράφουν το χωριό Τζιτζυφές.
Λέγεται ότι παλιά υπήρχαν δυο γειτονιές. Η μια λεγόταν Τζιτζιφές Γαβαλοχώρι και η άλλη Αγία Φωτιά, από μια εκκλησία, την Αγία Φωτεινή. Τώρα, οι δυο γειτονιές ενώθηκαν κάτω από το κοινό όνομα Τζιτζιφές. Επί Τουρκοκρατίας, οι Τούρκοι ονόμαζαν το χωριό Σερλί.
Το χωριό υπάρχει την εποχή της Ενετοκρατίας, ίσως όμως να είχε εμφανιστεί και νωρίτερα. Ο BasiIicata το αναφέρει ως Jijiffes και ο «Καστροφύλακας» ως Jijiffea S(anta) Lucia. Η καταγωγή των κατοίκων είναι από τα Σφακιά. Παλιότερες οικογένειες είναι οι Τσιγκουνάκηδες και οι Τσουρουπάκηδες.
Στον Τζιτζιφέ το 1878 είχε την έδρα του ο στρατιωτικός διοικητής Κρήτης Ράινεκ. Το 1878 ήταν έδρα της Επαναστατικής Συνέλευσης και το 1895 της Μεταπολεμικής Επιτροπής.
Οι κάτοικοι διηγούνται ένα μύθο που αναφέρει ότι στην κοινοτική βρύση, που σώζεται μέχρι σήμερα, παλιά τα βράδια εμφανίζονταν νεράιδες και έστηναν χορό. Όταν επήγαιναν οι γυναίκες να πάρουν νερό, λέγεται, πως αν κουβέντιαζαν, οι νεράιδες τους έπαιρναν τη μιλιά.
Από το χωριό κατάγεται ο Ιωάννης Αλιγιζάκης, αγιογράφος, κυρίως, αλλά και ζωγράφος πολύ ονομαστός. Πέθανε γύρω στο 1949. Αδελφός του είναι ο Λεωνίδας Αλιγιζάκης, ο οποίος έχει κατασκευάσει ξυλόγλυπτα τέμπλα σε πολλές εκκλησίες. Πέθανε γύρω στο 1940.
Ο Γιώργος Παπαδάκης ή Ξέπαπας καταγόταν από το Τζιτζιφές. Ήταν ονομαστός οπλαρχηγός, αντιπρόσωπος της Κρήτης στην Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου το 1823 και γενικός γραμματέας της Επιτροπής Εφοδιασμού του αγώνα. Σκοτώθηκε στο φρούριο της Γραβούσας, πολεμώντας τους Τούρκους το 1823.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, το χωριό ήταν εστία Εθνικής Αντίστασης, διέθετε μάλιστα και ασύρματο. Εδώ κοντά έγινε στις 8 Νοεμβρίου 1944 η μάχη του Βαφέ. Στην περιοχή υπάρχουν τα σπήλαια Σκοτεινή, Μαρμαρόσπηλιος, Σκόλακας και Κισσωπός.
Στον Τζιτζιφέ υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Φωτεινής με παλ ιές τοιχογραφίες, η οποία αναστηλώθηκε πριν δεκαπέντε χρόνια. Η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, επίσης πολύ παλιά, που επίσης αναστηλώθηκε.
*Στοιχεία από 15ετή έρευνα, 1980-1995.
Φώτο: http://ellinika-xwria.blogspot.com/2015/09/blog-post_410.html