Μενού Κλείσιμο

Τυρός Αρκαδίας

O Τυρός είναι παραθαλάσσιο χωριό του Δήμου Νότιας Κυνουρίας που βρίσκεται ανάμεσα στις υπώρειες του Πάρνωνα και τις ακτές του Μυρτώου Πελάγους. Ανήκει στην περιοχή της ιστορικής Τσακωνιάς όπου ακόμη ομιλείται η Τσακωνική διάλεκτος. Περιλαμβάνει τρεις οικισμούς, τον Άνω Τυρό, ορεινό οικισμό χτισμένο στις πλαγιές του Πάρνωνα, τον Κάτω Τυρό, λίγο χαμηλότερα, και την Παραλία Τυρού, τον παραθαλάσσιο οικισμό που έχει αναπτυχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.

Το όνομα της περιοχής διατηρήθηκε από την αρχαιότητα και μάλλον προέρχεται από το θεό Απόλλωνα Τυρίτη ή Τυρίτα (μια δωρική ονομασία του είναι «Άπελον») που λατρευόταν εκεί κατά την αρχαιότητα. Ο θεός ήταν προστάτης της παραγωγής γάλακτος και τυριού. Σήμερα σώζονται λείψανα του ιερού κοντά στο χωριό Πέρα Μέλανα. Κοντά στον Τυρό, στην κορυφή του υψώματος Κάστρο στην άκρη της παραλίας, βρίσκονται υπολείμματα αρχαίου οικισμού και κυκλώπειων τειχών. Ο Τυρός υπήρξε, μάλιστα, ένα από τα επίνεια της αρχαίας Σπάρτης.

Ο Άνω Τυρός είναι αμφιθεατρικά χτισμένος με όμορφα πέτρινα σπίτια και υπέροχη θέα προς το πέλαγος. Από εκεί υπάρχει οδική πρόσβαση στην Παλαιόχωρα, το γραφικό οροπέδιο στον Πάρνωνα και παλιό σιτοβολώνα του Τυρού, όπου ακόμα βρίσκονται μερικά καλύβια. Η διαδρομή από την Παραλία Τυρού στον ορεινό οικισμό και από εκεί στην Παλαιόχωρα περνά μέσα από ένα άγριο και παρθένο ορεινό τοπίο και είναι υπέροχη, ενώ η θέα προς τη θάλασσα είναι μαγευτική. Στην περιοχή δεσπόζει το βουνό του Πάρνωνα Ωριώντας, όπου σώζονται τα ερείπια μεσαιωνικού κάστρου.

Η Παραλία Τυρού είναι χτισμένη σε κατάφυτη περιοχή, κατά μήκος ενός μικρού κόλπου και δίπλα από μια μεγάλη και όμορφη παραλία. Τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε αξιόλογο θερινό παραθεριστικό κέντρο που διαθέτει πολλά ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες και κέντρα αναψυχής.

Το καλοκαίρι διοργανώνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις με αποκορύφωμα τα «Απολλώνεια» το μήνα Αύγουστο, που περιλαμβάνουν μουσική και χορό στην κεντρική πλατεία, την παραλία και το μικρό θεατράκι στο λιμάνι του Τυρού, καθώς και αθλητικές εκδηλώσεις όπως ο «Απολλώνιος Δρόμος». Στις 6 Αυγούστου, στη γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος γίνεται μεγάλη εμποροπανήγυρη δίπλα από το λιμάνι, ενώ κάθε χρόνο προς το τέλος Αυγούστου με αρχές Σεπτέμβρη γίνεται επίσης στο λιμάνι η «Γιορτή της Θάλασσας των Ναυτικών και του Ψαρά» με ζωντανή μουσική, χορό, ψαρομεζέδες και πολύ κρασί.

Ξεχωριστά είναι και τα έθιμα του Πάσχα στον Τυρό με την περιφορά των επιταφίων στην παραλιακή οδό υπό τη συνοδεία των καϊκιών του αλιευτικού στόλου, το κάψιμο του Ιούδα μέσα στη θάλασσα πάνω σε πλωτή εξέδρα στο λιμάνι του Τυρού, το λεγόμενο μπουρλότο από τους Τσάκωνες πυρπολητές που το συνοδεύουν με δυναμίτες και φαντασμαγορικά βεγγαλικά. Μικρά παιδιά ρίχνουν στη θάλασσα χιλιάδες κεριά που συμβολίζουν τις ψυχές των χαμένων Τσακώνων ναυτικών και ψαράδων. Η κορύφωση των πασχαλινών εκδηλώσεων γίνεται την Κυριακή του Πάσχα με μεγάλο τσακώνικο γλέντι στην κεντρική πλατεία και την ανάγνωση του Ευαγγελίου στην τσακώνικη διάλεκτο.