Τσιβαράς, Χανιά

Το χωριό είναι παλαιό, κτίσμα ασφαλώς της Αραβοκρατίας, συνοικισμός των Καλυβών.

Αμφισβητείται η ετυμολογία του ονόματος. Κατά την παράδοση το χωριό πήρε την ονομασία από την εποχή της Τουρκοκρατίας και σημαίνει ισχυρά θέση, φρούριο. Πραγματικά λόγω της θέσης του χωριού και της φύσης του εδάφους ο Τσιβαράς υπήρξε τα Δερβενάκια της περιοχής. Το αναφέρουν ο Καστροφύλακας (1583) και ο Τριβάν (1669).

Κατά την Τουρκοκρατία πολλές φορές ξεθεμελιώθηκε γιατί βρισκόταν μεταξύ Καλυβών και Βάμου.

Στις 17 lουνίου 1821 μεταξύ Καλυβών και Τσιβαρά νικήθηκαν οι 700 Τούρκοι του Τσουρούνογλου και Αλή Σοφτά από τους Σήφακα, Δασκαλάκη και άλλους. Στις 11 και 12 lουνίου του 1873 γίνεται η περίφημη και νικηφόρα πάλι μάχη του Τσιθαρά κατά την οποία οι Μυλωνογιάννης, Μάρκος Πανηγυράκης, Αναγ. Γογονής και Γαλανάκης με τους άντρες τους νικούν και τρέπουν προς την Αλμυρίδα του Τούρκους. Το 1881 ο Τσοβαράς δεν έχει κανένα Τούρκο.

Το 1896 κατά τις επιχειρήσεις εναντίον των Τούρκων του Βάμου ο Τσιβαράς λεηλατείται, ερημώνεται και καίγεται από τους Τούρκους. Πατρίδα του μεταπολιτευτικού Αρχιμανδρίτη Γερμανού Αποστολάκη προς τιμή του οποίου έγιναν την 6.6.1971 τα αποκαλυπτήρια αναμνηστικής πλάκας στον περίβολο της Αγίας Τριάδας, από τον τότε Μητροπολίτη, Κυδωνίας και Αποκορώνου Νικηφόρο Συντζανάκη.

Κατά το κίνημα του Θερίσου ο Τσιβαράς τάχθηκε με τους Θερισιανούς.

*Στοιχεία από 15ετή έρευνα, 1980-1995.